ओझेलमा सिला सुत्केरी

सुधीर राई

भोजपुर जिल्लाको दक्षिण क्षेत्र खैराङ गाविस ७ एकले पिपल नजिकै रहेको सिला सुत्केरी ढुंगा ओझेलमा परेको छ । अनेकौं इतिहास किबदन्ती र धार्मिक आस्थाको रूपमा हेरिएता पनि स्थानीय, बुद्धिजीवी, समाजसेबीहरुको नजरमा नपर्दा अझैसम्म ओझेलमा परेको हो । हुन त सिला सुत्केरीको नामबाट स्थानीय बासिन्दाले सिला सुत्केरी प्राथमिक बिधालय स्थापना पनि गरि सक्नु भएता पनि दुखको कुरा यस सिला सुत्केरी जगेर्ना, बचाउनको लागी कुनै तारबार या पर्खाल सम्म लगाइएको पाइन । आफ्नो पहिचान , आफ्नो सम्पती,बचाउन र प्रचार प्रसार गर्नबाट स्थानीय बासिन्दा चुकेको आभास हुने गर्दछ । इतिहास र किबदन्ती अनुसार सत्य युगमा जीबजन्तु , जनवार, ढुंगा सबैले बच्चा जन्माउने गरेको र सिला सुत्केरी पनि बच्चा जन्माउदा जन्माउदै गर्दा कलियुगको सुरुवात भएकोले बिचैमा अल्पेको भन्ने इतिहासकार बुढापाकाहरुको मुख बाट सुन्न सकिन्छ । एक जमाना यो बाटो तराई संग जोडने बाटोको रूपमा लिने गरिन्थ्यो । यही बाटो भएर नुन, तेल, खाद्यान्न बोकेर हिड्ने गोरेटो बाटोको रूपमा, सयौंको संख्यामा यात्रा गर्ने गरिन्थ्यो । जो बटुवाहरुले यात्रा सफलता साथै कुनै चोटपटक ठेस नगागोस भनेर, फुल, तितेपाती आदि चढाउने र ढोग्ने गरेको र आफुले चिताएको र यात्रा सफल भएको जनमानस अझैसम्म रहि आएको छ । एउटा इतिहास बोकेर पनि स्थानीय स्तरमा कुनै निकायले चासो नदिनु दुखको कुरा हो । यद्यपि प्रचार प्रसार गर्न सकेमा स्थानीय स्तरमा जीवनस्तर उकास्न मद्दत पुग्ने छ । ( माल पाएर चाल नपाउनु , आफ्नो घरको नजीकको देउवा हेला ) भन्ने उखानको याद दिलाउने गर्दछ । ग्रामीण सडक अवधारणा संगै भोजपुर सदरमुकाम , धनकुटा, उदयपुर , खोटाङ संग यो ठाउ सम्मको बाटोले छुइसकेको छ हिजोआज ,टयाकटर , जीव ,भेन पिकअप आदि पुग्ने गरेको छ यसै क्षेत्रमा हतुवा गढि , संखम चुली , सय बृक्ष रुख , पातलेपानी पोखरी आदि पर्दछ्न । यस क्षेत्रमा स्थानीय बजारहरु मुख्य बजार घोरेटार, पुर्नेबजार, बयाङ पर्दछ्न, भने अन्य बजारहरु बालङखा, मानेभन्ज्याङसम्म पनि प्रतक्ष लाभ मिल्ने देखिन्छ । स्थानीय बजारहरुमा प्रयटन सम्बन्धि जानकारी सूचना बोड, होटेल बाटो आदिको जानकारी मुलुक स्थानीय स्तरबाट पहल हुन आवश्यकता देखिन्छ । यद्यपि आ आफ्नो गाउँ क्षेत्रमा भएको पहिचान, मठ मन्दीर, पोखरी प्रचार प्रसार ब्याबस्थाप गर्न सकेमा आफ्नै गाउँमा सुन फलाउन सकिन्छ ।