दक्षिण चीन सागरमा विवाद बढ्यो, १३५ चिनियाँ डुङ्गा देखिएपछि फिलिपिन्सले पनि जहाज पठायो

काठमाडौं । दक्षिण चीन सागरमा चीन र फिलिपिन्स फेरि आमनेसामने भएका छन् । वास्तवमा साउथ चाइना सीको ह्वाइटसन रिफ नजिकै १३५ चिनियाँ डुङ्गा देखिएका छन् । यो क्षेत्र विवादित छ । फिलिपिन्सले यसलाई जुलियन फेलिप रीफ भनिन्छ। यो फिलिपिन्सको पलावान टापुबाट करिब ३२० किलोमिटर टाढा छ। चीनको हेनान द्वीपबाट यस क्षेत्रको दूरी करिब एक हजार किलोमिटर छ।

फिलिपिन्स कोस्ट गार्डले नोभेम्बर १३ सम्म यहाँ १११ चिनियाँ डुङ्गा रहेको बताएको छ । अहिले उनीहरुको संख्या १ सय ३५ पुगेको छ । फिलिपिन्सले भन्यो ‘हामीले यी चिनियाँ डुङ्गाहरूलाई चेतावनी पनि दिएका थियौं तर चीनबाट कुनै प्रतिक्रिया आएको छैन। यो हाम्रो लागि खतरा हो। त्यसैले हामीले यहाँ गस्तीका लागि दुईवटा जहाज तैनाथ गरेका छौं।’

२२ अक्टोबरको दिउँसो चिनियाँ तटरक्षक जहाजले फिलिपिन्सको तटरक्षक जहाजलाई ठक्कर दिएको थियो । घटनापछि चीनबाट एक बयान आएको छ । यसमा भनिएको छ- ‘फिलिपिन्सको जहाज चिनियाँ क्षेत्रमा गस्ती गरिरहेको थियो। हाम्रो कोस्ट गार्ड जहाजको साथमा एउटा थप समर्थन वाहन उपस्थित थियो।’

दक्षिण चीन सागरमा फिलिपिन्स र चीनबीच यसअघि पनि यस प्रकारको द्वन्द्व धेरै पटक भइसकेको छ । २४ अक्टोबर २०२३ मा एक चिनियाँ लडाकु विमान राती अमेरिकी वायुसेनाको विमानसँग ठोक्कनबाट जोगियो। यो घटना दक्षिण चीन सागरमा नियमित सञ्चालनका क्रममा भएको हो। चिनियाँ लडाकु विमान अमेरिकी विमानको यति नजिक पुगेको थियो कि दुईबीच १० फिट मात्रै दूरी रह्यो । अमेरिकी सेनाले एक विज्ञप्ति जारी गर्दै चिनियाँ सेनाका पाइलटले जे–११ जेट गलत ढंगले उडाएको आरोप लगाएको छ ।

सेप्टेम्बर २६ मा फिलिपिन्स कोस्ट गार्डले दक्षिण चीन सागरको स्कारबोरो शोल क्षेत्रमा चीनले स्थापना गरेको फ्लोटिंग ब्यारियर हटायो। यसबारे चीनले चेतावनी दिँदै भनेको थियो – टापु र वरपरको क्षेत्र हाम्रो हो । वास्तवमा समुद्रको कानूनमा १०८२ संयुक्त राष्ट्र महासन्धि अन्तर्गत सबै देशहरूको आफ्नो तटको लगभग २०० समुद्री माइल (३७० किलोमिटर) भित्र प्राकृतिक स्रोतहरूमा अधिकार क्षेत्र हुन्छ।