पश्चिम फिलिपिन्स सागरमा चिनियाँ दादागिरी

एजेन्सी । विवादित पश्चिम फिलिपिन्स सागर क्षेत्रहरूमा चीनको निरन्तर आक्रामकताले फिलिपिन्समा बढ्दो असन्तुष्टि निम्त्याइरहेको छ। यो भावना ओकुलम रिसर्च र एनालिटिक्स द्वारा संचालित हालैको सर्वेक्षणद्वारा देखाइएको छ।

सेप्टेम्बर २७ मा जारी गरिएको सर्वेक्षणमा १२०० उत्तरदाताहरू मध्ये चीन सबैभन्दा कम विश्वासयोग्य देश हो, ५१ प्रतिशतले आफ्नो अस्वीकृति दर्ता गरेको छ।

संयुक्त राज्य अमेरिका (अमेरिका), बेइजिङको विश्व स्तरमा आर्कनेमेसिस ६२ प्रतिशतमा उच्चतम स्वीकृति प्राप्त गर्यो।

फिलिपिन्स कोस्ट गार्ड (पीसीजी) र माछा मार्नेहरूलाई बेइजिङले आफ्नो भएको दाबी गरेको क्षेत्रमा प्रवेश गर्नबाट रोक्न स्कार्बोरो शोलमा ३०० मिटर लामो फ्लोटिंग ब्यारियर स्थापना गरेपछि चीनले हालै कूटनीतिक विवाद खडा गर्यो। अधिकारीहरूले अवरोधलाई “अन्तर्राष्ट्रिय कानूनको स्पष्ट उल्लंघन भनेर आलोचना गरे।

पीसीजीले गत हप्ता राष्ट्रपति फर्डिनान्ड मार्कोस जूनियरको आदेशमा अवरोधको एक भाग काट्यो। पश्चिम फिलिपिन्स सागरका लागि पीसीजीका प्रवक्ता कमोडोर जे तारिएलाले माछा मार्नेहरूलाई जीविकोपार्जन गर्न बाधा पुग्ने भविष्यमा हुने कुनै पनि अवरोध हटाउने वाचा गरे।

‘आगामी महिनाहरूमा, यदि त्यो अवरोध फेरि एक पटक स्थापित हुन्छ भने पीसीजीले अवरोध हटाउनको लागि जे पनि गर्नेछ,’ तारिएलाले पत्रकारहरूलाई भने।

फिलिपिन्सले मनिलाको विशेष आर्थिक क्षेत्रको दुवै भाग, रोजुल (इरोकियोस) रीफ र सबिना (एस्कोडा) शोलको छेउमा ब्लीच गरिएका र नष्ट भएका कोरलहरूको प्याच छोड्ने चिनियाँ समुद्री मिलिशिया जहाजहरूलाई ठूलो कोरल फसलको आरोप पनि लगाउँदैछ।

‘हामीले तिनीहरूको झुण्ड क्षेत्रहरूमा कोरल कटाई देख्यौं। जब तिनीहरू गए, हामीले यसलाई चिन्यौं र पानीमुनि सर्वेक्षण गर्न गोताखोरहरू पठायौं; तिनीहरूले देखे कि कुनै कोरल बाँकी थिएन – यो क्षतिग्रस्त थियो, र त्यहाँ मलबे थियो,’ भाइस एडमिरल अल्बर्ट कार्लोस प्रमुखले भने ।

चीनको अर्बौं डलरको विकृत सूचना अभियानलाई अमेरिकी विदेश मन्त्रालयले ‘विश्व सूचना क्षेत्रको अखण्डता’ लाई चुनौती दिन चेतावनी दिएको छ।

‘जब तपाइँ पजलका टुक्राहरू हेर्नुहुन्छ र तपाइँ यसलाई एकसाथ राख्नुहुन्छ, तपाइँले विश्वका प्रमुख क्षेत्रहरूमा सूचना प्रभुत्व खोज्ने चीनको तर्फबाट लुकाउने महत्वाकांक्षा देख्नुहुन्छ,’ स्टेट डिपार्टमेन्टको ग्लोबल इन्गेजमेन्ट सेन्टरका विशेष दूत जेम्स रुबिनले भने।

राष्ट्रिय सुरक्षा परिषद्का सहायक सचिव र प्रवक्ता जोनाथन मलायाले यसअघि प्रचारमा संलग्न “राजनीतिक अपरेटरहरू” तैनाथ गरेर पश्चिम फिलिपिन्स सागरमा फिलिपिन्सको अडानलाई कमजोर पार्न चीनको ‘मनोवैज्ञानिक युद्ध’ को खुलासा गरेका थिए। उनले फिलिपिन्सलाई घेरेको राजनीतिक विभाजनको फाइदा चीनले उठाइरहेको बताए।

ओकुलमका प्रमुख राजनीतिक विश्लेषक डेनिस कोरोनासियनले भने, चीनको उत्तेजकताको हेडलाइन्सले फिलिपिन्सलाई विश्वको दोस्रो महाशक्तिमा खट्टा पारेको छ।

पल्स एसियाले गरेको जुलाई २०२२ को सर्वेक्षणमा, ३६% फिलिपिन्सहरू चीनबाट सचेत छन् भने ३३% आफ्नो विश्वास दर्ता गर्नेहरू। रुस र भारतले पनि क्रमशः ३६% र ३२% मा उच्च अस्वीकृति पाए।

तीन वर्ष पहिले एक सामाजिक मौसम स्टेशन सर्वेक्षणले चीनको स्वीकृति मूल्याङ्कनलाई “खराब” भनी वर्गीकृत गरेको थियो, जुन त्यसबेला दुई देशहरू बीचको न्यानो सम्बन्धको बीचमा ३३ अंकमा डुब्यो।

‘सत्तामा सबैभन्दा लोकप्रिय नेता मानिने पूर्व राष्ट्रपति रोड्रिगो डुटेर्टेको छ वर्षको कार्यकालमा पनि उनले फिलिपिन्सलाई चीनमा विश्वासको मूल्याङ्कन बढाउन प्रभाव पार्न असफल भए,’ उनले एक विज्ञप्तिमा भने, ‘डुटेर्टेले यो तथ्य लुकाएनन् कि उनी चीनका सी जिनपिङ र रुसका भ्लादिमिर पुको उत्साही प्रशंसक थिए।’