ताईवान र भारत बिच बढदो सम्बन्धले चीन तनावमा

ताइपेई । चीनबाट आक्रमणको खतरा झेलिरहेको ताइवानले भारतलाई लिएर ठूलो घोषणा गरेको छ । ताइवानले भारतमा तेस्रो कूटनीतिक कार्यालय खोल्ने घोषणा गरेको छ । ताइपेई इकोनोमिक एण्ड कल्चरल सेन्टर (TECC) नामको यो कार्यालय मुम्बईमा खोलिनेछ। नयाँ दिल्ली र चेन्नईमा ताइवानका कूटनीतिक कार्यालयहरू पहिले नै सञ्चालनमा छन्।

ताइवानलाई देशको रूपमा मान्यता दिइएको छैन। यस्तो अवस्थामा उनीहरुको कूटनीतिक कार्यालयलाई आर्थिक र सांस्कृतिक केन्द्र भनिन्छ तर यहाँको सबै काम दूतावासको जस्तै हुन्छ । ताइवानको यो घोषणाले चीनलाई उक्साउने सम्भावना छ । चीनले सुरुदेखि नै ताइवानलाई आफ्नो अंश बताउँदै आएको र कुनै पनि देशसँगको सम्बन्धको विरोध गर्दै आएको छ।

भारतका लागि ताइवानका प्रतिनिधि (राजदूत) बाओक्सुआन गेरले हालैका वर्षहरूमा गणतन्त्र चीन (ताइवान) र गणतन्त्र भारतले अर्थशास्त्र र व्यापार, विज्ञान र प्रविधि, महत्वपूर्ण आपूर्ति शृङ्खलालगायत धेरै क्षेत्रमा महत्वपूर्ण सहयोग विकास गरेको बताउनुभयो। संस्कृति, शिक्षा र परम्परागत चिकित्सा प्रगति देखियो। यसलाई ध्यानमा राख्दै, ताइवान सरकारले दुई देशबीचको आदानप्रदान र सहयोगलाई अझ गहिरो बनाउन मुम्बईमा ताइपेई इकोनोमिक एण्ड कल्चरल सेन्टर (TECC) स्थापना गर्नेछ। यहाँबाट ताइवानी नागरिक तथा विदेशी नागरिकलाई भिसा, शिक्षा, कागजात सम्बन्धी सुविधा उपलब्ध गराइनेछ ।

ताइवानको कार्यालयले चेन्नईमा TECC २०१२ मा सुरु भएको बताएको छ। भारतमा लगानी गर्ने र कारखानाहरू स्थापना गर्ने ताइवानी व्यवसायहरूको 60% दक्षिण भारतमा कार्यरत छन्। यसरी, चेन्नई र यसको वरपरका क्षेत्रहरूले ताइवानी उत्पादन उद्योगहरूको लगानीबाट धेरै लाभ उठाएका छन्। मुम्बईमा TECC को स्थापनाले पश्चिमी भारतमा पनि त्यस्तै प्रभाव पार्ने अपेक्षा गरिएको छ।

ताइवान भारतमा लगानी बढाउन सक्रिय छ ।

भारत सन् २०२२ सम्ममा विश्वको पाँचौं ठूलो अर्थतन्त्र बन्ने लक्ष्य छ, विज्ञप्तिमा भनिएको छ। यो वर्ष भारत पनि सबैभन्दा बढी जनसंख्या भएको देश बनेको छ । यसको विशाल बजार र व्यापार अवसरहरूको साथ, भारत विश्वव्यापी उद्यमहरूको लागि एक प्रमुख लगानी गन्तव्यको रूपमा उभिएको छ। मुम्बई भारतको सबैभन्दा ठूलो शहर हो, जसले देशको वित्तीय केन्द्रको रूपमा सेवा गर्दछ। भारतको व्यापारमा पनि यहाँको बन्दरगाहको ठूलो भूमिका छ । संयुक्त राज्य अमेरिका, जापान, बेलायत र अष्ट्रेलिया लगायत धेरै देशले मुम्बईमा वाणिज्य दूतावास स्थापना गरेका छन्। एजेन्सी