चीनमा बढ्यो जनआक्रोश र विरोध

बेइजिङ, असार ३
एक महिनाको अवधिमा हालैका दुई घटनाहरूले स्थानीय चिनियाँ जनतामा देशको सार्वजनिक प्राधिकरण र कानून प्रवर्तन एजेन्सीहरू विरुद्धको आक्रोश र निराशा तीव्ररुपमा बढिरहेको देखाएको छ।

जुन १३, २०२३ को साँझ सिचुआनको नेइजियाङ सहरको डोङ जिङ क्षेत्रमा सार्वजनिक विरोध भड्किएको हो। गस्ती कर्मचारी र सहरी व्यवस्थापनको ६ जनाको टोलीले अण्डा बिक्रेतालाई कुटपिट गरेपछि सरकारी अधिकारी र राज्य संयुक्त विरुद्ध आक्रोश भड्किएको हो।

यसले जनतामा आक्रोश पैदा गर्‍यो र वरपरका क्षेत्र र समुदायबाट ठूलो भीड घटनास्थलमा जम्मा भयो। उनीहरुले सहरी प्रशासन विरुद्ध विरोध र नाराबाजी गरे। भीड स्थानीय सुरक्षाकर्मीका लागि अव्यवस्थित भएपछि नेइजियाङ म्युनिसिपल पार्टी कमिटी सचिव र सार्वजनिक सुरक्षा निर्देशकलाई विरोध स्थलमा बोलाइएको थियो।

प्रदर्शनमा उत्रिएको भीडलाई शान्तिपूर्ण रुपमा तितरबितर गर्न नसकेपछि उनीहरुले ६ वटै गस्ती र सहरी व्यवस्थापनका कर्मचारीलाई प्रहरीसमक्ष बुझाएका छन्। हिरासत केन्द्रमा लैजाँदै गर्दा पक्राउ परेका कर्मचारीलाई भीडले कुटपिट गरेको थियो। उनीहरुलाई पनि कामबाट निलम्बन गरिएको छ।

केही समय अघि, गुइझोउ प्रान्तबाट कानून प्रवर्तन अधिकारीहरूले आक्रमणको अर्को घटना रिपोर्ट गरिएको थियो। मे २३, २०२३ मा, एक रिपोर्टर लिले अनलाइन न्यूज-पोर्टलमा काम गर्ने उनलाई दुई शिक्षकको मृत्युको अनुसन्धानमा तीन प्रहरी अधिकारीहरूले कुटपिट गरे।

ली हुबेई प्रान्तबाट गुइझाउ आइपुगेका शिक्षकहरूको बारेमा आफ्नो अघिल्लो रिपोर्टिङ पछ्याउन आएका थिइन्। ती शिक्षक पावर स्टेशन माथिबाट अचानक स्थानीय नदीमा डुबेका थिए।

दक्षिणी प्रान्त गुइझोउको बिजी नगरपालिका सरकारले जारी गरेको विज्ञप्ति अनुसार पत्रकारलाई कुटपिट गरेको आरोपमा अधिकारीहरूलाई निलम्बन र हिरासतमा लिइएको थियो। यद्पि सरकारले भने स्थानीयहरूको चिन्ता शान्त पार्न असफल भयो र चीनमा पत्रकारहरूले सामना गरेको शत्रुता र भारी प्रतिबन्धहरूको बारेमा चर्को सार्वजनिक बहस सुरु भएको छ।

हमलाको भिडियो सामाजिक सञ्जालमा ५० लाखभन्दा बढीले हेरेका छन्। जिमु न्युजका सम्पादक सु जियाङकियाओले व्यापक रूपमा प्रसारित सामाजिक सञ्जाल पोस्टमा भनेका छन्, ‘हामी पत्रकारहरूको अधिकारको रक्षा गर्न र लीको लागि न्यायको माग गर्न दृढ छौं।’

एक विबो प्रयोगकर्ताले लेखेका छन्, ‘प्रहरी अधिकारीहरूले रिपोर्टरलाई किन पछ्याए? कसले दियो आदेश ? यो कुञ्जी हो!’ अर्कोले भने,’हामीले रिपोर्टरलाई समर्थन गर्नुपर्छ र सामाजिक समाचारहरू कभर गर्ने पत्रकारहरूलाई डर र निराश महसुस गर्न दिनु हुँदैन।’

बेइजिङ फरेन स्टडीज युनिभर्सिटीका सेवानिवृत्त प्रोफेसर झान जियाङले चीनका मिडियाका मुद्दाहरूलाई नजिकबाट ट्र्याक गर्ने उद्योगले हालैका वर्षहरूमा पत्रकारहरूमाथि सेन्सरशिप र हिंसामा वृद्धिसँगै बढ्दो शत्रुताको सामना गरेको बताए।

उनले मिडियाको वातावरण निसास्सन्देह अवस्थामा पुगेको बताए। धेरैजसो खोजी रिपोर्टरहरूले उद्योग छोडेका छन् र विशेष गरी ‘हार्डकोर’ विषयहरूमा विशेषज्ञहरू र उनीहरूले रिपोर्टिङमा ठूलो कठिनाइहरू सामना गरेका छन्।

सन् २०२० मा मध्य चीनको हेनान प्रान्तमा रिपोर्टिङ गर्न प्रतिबन्ध लगाइएको थियो, त्यहाँ अवैध निर्माण स्थलमा गाडिएका धेरै बालबालिकाको मृत्युको रिपोर्ट गर्न चेङ्दु, बेइजिङ र चोङकिङबाट त्यहाँ यात्रा गर्ने क्रममा धेरै पत्रकारहरूलाई कुटपिट गरिएको थियो।

सन् २०१६ देखि चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले कम्युनिष्ट पार्टीका आउटलेटहरूलाई सबै प्रमुख मुद्दाहरूमा पार्टीको लाइनमा जोड दिन आदेश दिएपछि चीनमा मिडिया नियन्त्रण कडा भएको छ। न्यूजरूमको उच्च प्रोफाइल भ्रमणमा, सीले भनेका थिए कि सबै रिपोर्टिङ र टिप्पणीहरूले ‘सही दिशा’ पछ्याउनु पर्छ।

माथिका घटनाहरूले व्यक्तिको मानवअधिकारप्रति चिनियाँ सरकारको उदासीनता र पार्टीको लाइन नमान्ने मानिसहरूलाई नियन्त्रणमा लिने र दमन गर्न प्रहरीलाई आदेश दिइएको छ।